Z początkiem 2023 roku zaczęła obowiązywać dyrektywa Omnibus, która zmienia dotychczasową sytuację konsumentów na rynku i wprowadza rewolucje w sektorze handlowym.  Dyrektywa 2019/2161 wprowadza także szereg nowych zobowiązań przedsiębiorców względem konsumentów. Dyrektywę do polskiego porządku prawnego implementuje ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw.

Zmiany wchodzą w życie w całej Unii Europejskiej i mają na celu zwiększenie i unowocześnienie sfery ochrony praw konsumenta, zwłaszcza w ramach handlu elektronicznego.

Dyrektywa Omnibus wprowadza dla platform e-commerce obowiązek  informowania konsumenta, gdy ten wyrazi chęć zawarcia umowy na odległość m.in.:

• o ogólnych informacjach, udostępnionych w specjalnej części interfejsu internetowego, która jest bezpośrednio i łatwo dostępna ze strony, na której prezentowane są oferty, dotyczących głównych parametrów decydujących o plasowaniu ofert przedstawionych konsumentów w wyniku wyszukiwania, o którym mowa w art. 2. Pkt 11 ustawy z 23.8.2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (tj. Dz.U. z 2017 r. poz. 2070) oraz znaczeniu tych parametrów w porównaniu z innymi parametrami,
• o tym czy osobą trzecią oferującą treści lub usługi cyfrowe na danej platformie, jest przedsiębiorcą czy tez nim nie jest, na podstawie oświadczenia osoby trzeciej złożonego dostawcy internetowej platformy handlowej.

Sklepy internetowe muszą także podawać dane do szybkiego i efektywnego kontaktu, tj. numer telefonu kontaktowego czy adres e-mail. Zmiana, z oczywistych względów korzystna dla konsumenta, pozwoli na wyeliminowanie niedziałających w praktyce formularzy kontaktowych.

Rzetelna ocena produktu

Przedsiębiorcy, sprzedawcy internetowi i platformy rynkowe z sektorów takich jak handel elektroniczny czy rynek sprzedaży i usług, są zobowiązani sprawdzać i kontrolować czy recenzje pochodzą faktycznie od konsumentów, którzy zakupili czy tez użyli recenzowane usługi/produkty. Przedsiębiorca wraz z udostepnieniem opinii/recenzji musi informować  czy zapewnia i w jaki sposób, że  recenzje, które publikuje pochodzą od konsumentów, którzy faktycznie zakupili albo  skorzystali z produktu lub usługi. Niedopuszczalne jest też zniekształcenie opinii konsumenckiej przez przedsiębiorcę.

Koniec fikcyjnych obniżek

Dyrektywa Omnibus wprowadza obowiązek, który dotyczy platform e-commerce, sprzedaży stacjonarnej jak i reklam zawierających cenę produktu – przedsiębiorca musi informować o najniższej cenie danego towaru jaka obowiązywała w ostatnich 30 dniach (jeśli produkt jest oferowany krócej niż 30 dni należy podać najniższą cenę od daty wprowadzenia oferowanego produktu). Ma to zapobiegać nieuczciwym praktykom przedsiębiorców, polegającym na zawyżaniu cen przed rozpoczęciem wyprzedaży. Warto dodać, iż niestosowanie się do nowego obowiązku zagrożone jest karą pieniężną w wysokości od 20 do nawet 40 000,00 złotych.

Płatność danymi osobowymi

Dyrektywa 2019/2161 wprowadziła także nowe kategorie umów przedsiębiorców z konsumentami, dotyczących dostarczania przez przedsiębiorcę konsumentowi treści lub usług cyfrowych online w zamian za jego dane osobowe. Umowa taka związana jest z korzystaniem z wszelkich aplikacji, serwisów do których klient uzyskuje dostęp w zamian za przekazanie usługodawcy swoich danych osobowych, które wykorzystuje on w celach np. marketingowych.

Akty prawne:

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta
• Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw

Źródła:

• Najważniejsze zmiany w ochronie konsumentów, czyli implementacja dyrektyw Omnibus, towarowej i cyfrowej – Legalis
• Dyrektywa Omnibus: Zmiany w prawach konsumentów – Legalis

Autorka: Wiktoria Stojek